Bộ Xây dựng vừa công bố quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đây được xem là bản quy hoạch mang tính khoa học và thực tiễn cao, phù hợp với tốc độ đô thị hóa rất nhanh của nước ta. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu sẽ còn rất nhiều vấn đề đặt ra.
Quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn quốc gia là một nhiệm vụ trọng yếu, đóng vai trò làm nền tảng cho sự phát triển bền vững của các địa phương. Quy hoạch này không chỉ định hướng cho các quy hoạch đô thị, quy hoạch khu chức năng và quy hoạch nông thôn, mà còn xác định một cách rõ ràng hệ thống hạ tầng kết nối giữa các vùng, tạo nên một mạng lưới phát triển đồng bộ và thống nhất.
Bà Trần Thu Hằng, Vụ trưởng Vụ Quy hoạch-Kiến trúc thuộc Bộ Xây dựng, nhấn mạnh rằng nội dung định hướng quy hoạch đã làm rõ vai trò và chức năng của sáu vùng kinh tế – xã hội. Những vùng này được gắn kết với các đô thị trọng điểm, trong đó có Hà Nội và TP.HCM, cùng với những đô thị loại I và những khu vực có tiềm năng trở thành đô thị loại I. Quy hoạch không chỉ đặt ra yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội mà còn đảm bảo bảo vệ môi trường và cải thiện cảnh quan, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng nhiều đô thị tại Việt Nam hiện nay phát triển một cách thiếu quy hoạch, tự phát và thường theo phong trào. Hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ còn thiếu, tính kết nối giữa các hạ tầng yếu kém, dẫn đến tình trạng ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường và cảnh quan không hài hòa, ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của người dân.
Những vấn đề này cần được nhận diện và giải quyết triệt để. Để hiện thực hóa quy hoạch một cách đồng bộ trên toàn quốc đến năm 2030, với tầm nhìn đến 2050, sự phối hợp giữa các bộ, ngành là cực kỳ cần thiết trong việc triển khai các nhiệm vụ và chương trình hợp tác quốc tế. Các địa phương cần nhanh chóng xây dựng các chương trình và kế hoạch cụ thể, với trọng tâm phát triển đô thị cần được xác định rõ ràng, tránh tình trạng dàn trải.
Ông Đỗ Viết Chiến, nguyên Cục trưởng Cục phát triển đô thị, cho biết rằng hầu hết các địa phương đều đã hoàn thiện quy hoạch chung và quy hoạch phân khu, tạo cơ sở quan trọng để quản lý và giám sát quá trình phát triển đô thị. Trung ương giữ vai trò giám sát và kiểm tra việc thực thi Luật quy hoạch. Quy hoạch chung cần được xác định rõ ràng, từ đó phát triển các chương trình đô thị, kế hoạch năm năm và hàng năm cụ thể hơn.
Theo quy hoạch, đến năm 2050, Việt Nam đặt mục tiêu xây dựng ít nhất năm đô thị đạt tầm cỡ quốc tế, tạo ra những đầu mối kết nối quan trọng với mạng lưới khu vực và quốc tế. Cùng với đó, cần hình thành các trung tâm đô thị cấp quốc gia và cấp vùng đạt tiêu chuẩn cao về y tế, giáo dục, văn hóa, tương đương với các đô thị hàng đầu trong ASEAN. Trong bối cảnh hiện nay, nhiều dự án giao thông công cộng, cây xanh và tái thiết đô thị là cần thiết để cải thiện hạ tầng đô thị. Đồng thời, việc triển khai hạ tầng số tại các đô thị cần được thúc đẩy nhằm xây dựng nền tảng cho phát triển đô thị thông minh.
Ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, cũng cho rằng sự phát triển của các đô thị trên thế giới, cũng như tại Việt Nam, đòi hỏi một cái nhìn toàn diện và sự hoàn thiện hơn nữa của các thể chế, đặc biệt là các chính sách pháp luật liên quan đến đô thị hóa, chỉnh trang và tái thiết đô thị.
Giáo sư Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, nhấn mạnh rằng hình thức thu giá trị đất đai tăng thêm ở Việt Nam chưa được quan tâm đúng mức. Việc khai thác giá trị đất đai gắn liền với quá trình đô thị hóa thông qua chính sách thuế bất động sản và thuế chuyển nhượng quyền sử dụng đất là rất quan trọng. Điều này sẽ tạo ra nguồn lực tài chính cần thiết cho phát triển đô thị, bởi thông thường, nguồn vốn từ ngân sách nhà nước cho đầu tư phát triển đô thị là rất hạn chế.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng chỉ ra rằng người nghèo và lao động di cư tại đô thị gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận dịch vụ công và phúc lợi xã hội. Năng lực quản lý và quản trị đô thị vẫn còn yếu, chậm đổi mới. Để phát triển đô thị một cách hiệu quả, cần thực hiện nhiều giải pháp phù hợp, trong đó việc tăng cường phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương và vai trò của cộng đồng trong quản lý phát triển đô thị là rất cần thiết.
Chỉ có bằng cách xác định và thực hiện đồng bộ các giải pháp này, Việt Nam mới có thể hướng tới một hệ thống đô thị phát triển bền vững, đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người dân và xu thế phát triển của thời đại.
Nguồn: vov.vn
