Nếu bố mẹ cho con đất theo hợp đồng cho tặng có điều kiện thì có thể đòi lại tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu con không thực hiện các nghĩa vụ ràng buộc.
Việc bố mẹ cho con cái đất đai để giúp con có điều kiện sinh sống ổn định là một nét văn hóa khá phổ biến trong xã hội Việt Nam. Tuy nhiên, thực tế không ít trường hợp sau khi được tặng cho đất, con cái không thực hiện đúng các nghĩa vụ của mình đối với bố mẹ. Vậy, trong hoàn cảnh này, liệu bố mẹ có thể đòi lại quyền sử dụng đất đã tặng cho hay không?
Theo Khoản 1 Điều 45 Luật Đất đai 2024, tổ chức, hộ gia đình, và cá nhân được quyền chuyển nhượng hoặc tặng cho quyền sử dụng đất nếu thỏa mãn một số điều kiện nhất định. Đầu tiên, người cho tặng cần phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, trừ một số trường hợp đặc biệt như thừa kế quyền sử dụng đất, chuyển đổi đất nông nghiệp, hoặc tặng cho quyền sử dụng đất cho Nhà nước hay cộng đồng dân cư. Hơn nữa, đất phải không có tranh chấp hoặc đã được giải quyết các tranh chấp nếu có, không bị kê biên để đảm bảo thi hành án, và còn nằm trong thời hạn sử dụng hợp pháp.
Quá trình tặng cho quyền sử dụng đất phải được thực hiện đúng quy trình pháp lý gồm 4 bước: công chứng hoặc chứng thực hợp đồng tặng cho, kê khai thuế và lệ phí trước bạ, đăng ký biến động đất đai, và cuối cùng là nhận kết quả tại cơ quan tiếp nhận hồ sơ. Việc tặng cho quyền sử dụng đất chỉ thực sự có hiệu lực khi hợp đồng tặng cho đã được công chứng hoặc chứng thực, hoàn tất các thủ tục đăng ký biến động tại văn phòng đăng ký đất đai và được ghi nhận vào sổ địa chính.
Thông thường, khi quá trình tặng cho đã hoàn tất và các bên đều tự nguyện, hợp đồng tặng cho sẽ có giá trị pháp lý tuyệt đối, bố mẹ sẽ không có quyền đòi lại đất. Nếu hợp đồng đã hoàn tất, không có hành vi lừa dối hay cưỡng ép thì sẽ không có cơ sở pháp lý để tòa án tuyên vô hiệu hợp đồng. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp ngoại lệ khi hợp đồng tặng cho có kèm theo điều kiện ràng buộc về nghĩa vụ của bên được tặng cho.
Theo Điều 462 Bộ luật Dân sự 2015, bên tặng cho tài sản có thể đặt ra các điều kiện cho bên nhận tài sản phải thực hiện trước hoặc sau khi nhận. Điều kiện này không được vi phạm các điều cấm của luật hoặc trái với đạo đức xã hội. Trong trường hợp bên nhận tài sản không thực hiện đúng các nghĩa vụ đã cam kết sau khi được tặng cho, bên tặng cho có quyền yêu cầu tòa án tuyên hợp đồng vô hiệu và đòi lại tài sản.
Nói cách khác, nếu bố mẹ tặng cho con đất theo hợp đồng có điều kiện rõ ràng về trách nhiệm của bên nhận và có thể chứng minh được rằng con cái không thực hiện đúng các nghĩa vụ này, họ hoàn toàn có thể yêu cầu tòa án tuyên vô hiệu hợp đồng và đòi lại quyền sử dụng đất. Quy định này giúp bảo vệ quyền lợi của người cho tặng trong các trường hợp con cái không làm tròn trách nhiệm, đồng thời cũng tạo ra một ràng buộc pháp lý nhằm nhắc nhở người nhận tài sản về những nghĩa vụ của mình sau khi nhận tài sản tặng cho.
Nguồn: dantri.com.vn
