Đất không có sổ đỏ nằm trong 2 trường hợp gồm không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận và đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận nhưng chưa được cấp.
Quyền lợi của người sử dụng đất khi chưa có sổ đỏ theo Luật Đất đai 2024
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất (thường gọi là sổ đỏ) là một trong những giấy tờ quan trọng nhất đối với người sử dụng đất. Nó đảm bảo cho họ các quyền lợi như chuyển nhượng, tặng cho, và được bồi thường khi bị thu hồi đất. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ rằng dù chưa có sổ đỏ, người sử dụng đất vẫn có những quyền lợi đáng kể theo quy định của Luật Đất đai 2024.
Quyền được bồi thường dù chưa có sổ đỏ
Theo quy định tại Điều 95 Luật Đất đai 2024, khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, hoặc phát triển kinh tế – xã hội, người sử dụng đất có thể được bồi thường ngay cả khi chưa được cấp sổ đỏ. Các điều kiện để được bồi thường gồm:
– Có một trong các giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, như quyết định giao đất, cho thuê đất, hoặc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
– Đã nhận chuyển quyền sử dụng đất hợp pháp nhưng chưa hoàn thành thủ tục đăng ký đất đai.
– Sử dụng đất theo hợp đồng thế chấp để xử lý nợ hoặc văn bản công nhận kết quả đấu giá đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính.
Điều này có nghĩa rằng nếu người sử dụng đất có đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận nhưng chưa hoàn thành các thủ tục liên quan, họ vẫn được bồi thường nếu đất không thuộc diện thuê trả tiền thuê đất hàng năm.
Được bồi thường đất nông nghiệp không đủ điều kiện cấp sổ đỏ
Trong trường hợp đất nông nghiệp không đủ điều kiện cấp sổ đỏ, hộ gia đình và cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp vẫn có quyền được bồi thường. Theo Điều 98 Luật Đất đai 2024, điều kiện này áp dụng cho đất nông nghiệp đã được sử dụng trước ngày 1/7/2004, và việc bồi thường sẽ được thực hiện theo các quy định của Chính phủ. Điều này tạo điều kiện bảo vệ quyền lợi cho những người làm nông nghiệp, giúp họ tránh bị thiệt thòi khi đất của họ bị thu hồi.
Quyền được bồi thường tài sản gắn liền với đất
Luật Đất đai 2024 tại Điều 91 cũng quy định rõ về quyền được bồi thường thiệt hại đối với tài sản gắn liền với đất. Điều này áp dụng cho những người sở hữu hợp pháp tài sản bị thiệt hại do Nhà nước thu hồi đất. Thậm chí, nếu việc thu hồi ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, chủ sở hữu cũng sẽ được xem xét hỗ trợ bồi thường.
Thực hiện quyền của người sử dụng đất trong một số trường hợp đặc biệt
Người sử dụng đất không có sổ đỏ vẫn có thể thực hiện một số quyền như chuyển nhượng, cho thuê, thế chấp hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất, trong các trường hợp cụ thể theo Khoản 1 Điều 45 Luật Đất đai 2024. Hai trường hợp đặc biệt được nêu ra bao gồm:
– Nhận thừa kế quyền sử dụng đất hoặc thực hiện các giao dịch liên quan đến đất nông nghiệp như chuyển đổi đất khi dồn điền, đổi thửa.
– Hộ gia đình và cá nhân đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận dù chưa hoàn tất thủ tục.
Được cấp giấy phép xây dựng
Theo Nghị định 53/2017, nếu người sử dụng đất có một trong các giấy tờ hợp pháp về đất đai, họ vẫn có thể được cấp giấy phép xây dựng. Điều này mang lại sự linh hoạt trong việc xây dựng và phát triển công trình trên đất chưa có sổ đỏ, giúp họ tránh gặp khó khăn khi cần xin phép xây dựng.
Quyền sử dụng đất tạm thời cho đến khi bị thu hồi
Điều 138 Luật Đất đai 2024 cho phép người sử dụng đất được tạm thời tiếp tục sử dụng đất theo hiện trạng, ngay cả khi không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận. Tuy nhiên, điều kiện để được quyền tạm thời này là đất không thuộc trường hợp vi phạm pháp luật hoặc giao đất sai thẩm quyền, và cần thực hiện kê khai, đăng ký đất đai theo quy định.
Kết luận
Luật Đất đai 2024 đã có những điều chỉnh quan trọng để đảm bảo quyền lợi cho người sử dụng đất, ngay cả khi họ chưa có sổ đỏ. Việc được bồi thường, thực hiện một số quyền như chuyển nhượng, cho thuê, và thậm chí là xin cấp giấy phép xây dựng đều được quy định rõ ràng nhằm tránh thiệt thòi cho người dân. Điều này cho thấy sự linh hoạt và tiến bộ của pháp luật đất đai Việt Nam trong việc bảo vệ quyền lợi của người sử dụng đất, khuyến khích họ thực hiện đầy đủ các thủ tục pháp lý cần thiết để đảm bảo quyền lợi lâu dài.
Nguồn: dantri.com.vn
