ĐBSCL cần bứt phá mạnh mẽ để bắt kịp các vùng kinh tế năng động
Trong bối cảnh cả nước đang chuyển mình mạnh mẽ, vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đứng trước cơ hội quan trọng để bứt phá và phát triển toàn diện. Tuy nhiên, điều kiện tiên quyết để hiện thực hóa tiềm năng đó chính là phát huy hiệu quả nguồn lực đầu tư công, kết hợp với sự phối hợp chặt chẽ giữa trung ương và địa phương.
Đầu tư công – “chìa khóa” mở lối phát triển bền vững cho ĐBSCL
Hiện nay, mức đầu tư vào ĐBSCL còn thấp, chỉ cao hơn Tây Nguyên và tương đương Trung du miền núi phía Bắc, trong khi vùng này có vai trò vô cùng quan trọng đối với kinh tế quốc gia. ĐBSCL đóng góp gần 18% GDP, chiếm đến 90% sản lượng gạo xuất khẩu, 70% trái cây, và 60% thủy sản cả nước. Năm 2024, GRDP vùng tăng trưởng ấn tượng 7,3%, cao hơn mức trung bình toàn quốc, với kim ngạch xuất khẩu gần 28 tỷ USD.
Tuy vậy, theo các chuyên gia, vốn đầu tư công vào ĐBSCL vẫn chưa tương xứng, chỉ chiếm dưới 10% tổng đầu tư công cả nước. Hạ tầng giao thông và logistics thiếu đồng bộ, chi phí vận chuyển cao, trong khi doanh nghiệp còn yếu về năng lực, khiến khả năng cạnh tranh bị hạn chế nghiêm trọng.
Thiếu “lực đẩy” từ đầu tư tư nhân và FDI
Năm 2023, vốn đầu tư tư nhân vào ĐBSCL đạt khoảng 153.000 tỷ đồng, tương đương 61% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, nhưng chỉ cao hơn Tây Nguyên và vùng núi phía Bắc. Đáng lo ngại hơn, tỷ lệ đầu tư tư nhân vào vùng đã giảm từ 15% xuống còn hơn 12%. Vốn FDI cũng khiêm tốn, chỉ chiếm 2% tổng FDI cả nước, với 142 dự án, tổng vốn khoảng 750 triệu USD.
Đặc biệt, vốn ODA – nguồn lực quan trọng cho hạ tầng và phát triển xã hội – tại ĐBSCL cũng chỉ chiếm chưa đến 10% tổng vốn ODA toàn quốc.
Doanh nghiệp nhỏ, sức cạnh tranh yếu
Theo khảo sát, mỗi doanh nghiệp ở ĐBSCL chỉ có trung bình 7,5 lao động, chủ yếu là doanh nghiệp siêu nhỏ. Dù số lượng doanh nghiệp tăng nhanh, nhưng chất lượng và quy mô vẫn còn thấp. Gần 1/3 doanh nghiệp không có kế hoạch mở rộng đầu tư, phần lớn còn lại cũng chỉ dừng ở mức tăng trưởng dưới 25% trong 5 năm tới.
Các lĩnh vực được doanh nghiệp ưu tiên đầu tư tại ĐBSCL gồm: thương mại – dịch vụ, công nghiệp nhẹ, xây dựng, nông nghiệp và hàng tiêu dùng. Tuy nhiên, để thực sự thu hút vốn và nâng cao năng suất, doanh nghiệp cần sự hỗ trợ quyết liệt hơn từ chính quyền, nhất là trong việc gỡ bỏ rào cản thủ tục và cải thiện hạ tầng.
Cần chiến lược tổng thể, hành động đồng bộ
Các chuyên gia nhận định, muốn tạo bước ngoặt phát triển cho ĐBSCL, cần:
- Tăng tỷ trọng đầu tư công cho hạ tầng chiến lược như giao thông, thủy lợi, logistics.
- Tạo môi trường thuận lợi thu hút FDI và doanh nghiệp lớn đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo.
- Nâng cao chất lượng doanh nghiệp nội vùng, đẩy mạnh khởi nghiệp sáng tạo.
- Tháo gỡ rào cản thể chế, cải cách hành chính đồng bộ và thực chất.
Kết luận
ĐBSCL đang có cơ hội lịch sử để bứt phá. Nhưng để biến tiềm năng thành hiện thực, vùng cần một “cú hích” đủ mạnh từ đầu tư công, cùng sự đồng hành của khu vực tư nhân và các nhà đầu tư chiến lược. Nếu huy động tốt các nguồn lực, ĐBSCL sẽ không chỉ là “vựa nông sản” mà còn trở thành trung tâm kinh tế bền vững, hiện đại của cả nước trong tương lai.
