Dưới góc nhìn của người dân đã bao năm gắn bó với mảnh đất mình đang ở, câu chuyện “đất không giấy tờ” luôn là nỗi trăn trở. Nhưng giờ đây, Luật Đất đai 2024 đã mở ra cánh cửa pháp lý rõ ràng hơn, trao cơ hội để nhiều hộ gia đình, cá nhân được cấp sổ đỏ – minh chứng pháp lý cho quyền sở hữu và sử dụng đất – ngay cả khi mảnh đất đó chưa từng có giấy tờ từ trước.
Theo Điều 138 của Luật Đất đai 2024, những người đang sử dụng đất mà không có một trong các loại giấy tờ theo quy định tại Điều 137, vẫn có thể được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- Đất đang được sử dụng ổn định từ trước ngày 1/7/2024, không tranh chấp, không bị lấn chiếm;
- Không vi phạm pháp luật về đất đai trước thời điểm 1/7/2014;
- Không thuộc diện giao đất không đúng thẩm quyền;
- Và đặc biệt, phải được UBND cấp xã xác nhận rõ ràng về tình trạng không tranh chấp.
Luật mới cũng chia rõ theo từng mốc thời gian sử dụng đất không giấy tờ, để dễ dàng xét duyệt:
Trước ngày 18/12/1980: Chỉ cần sử dụng đất từ thời điểm này và không tranh chấp, là có thể đủ điều kiện;
Từ 18/12/1980 đến trước 15/10/1993: Cũng cần xác nhận không tranh chấp của chính quyền địa phương;
Từ 15/10/1993 đến trước 1/7/2014: Đây là nhóm người sử dụng đất được hưởng lợi lớn nhất từ thay đổi mới, vì trước đây chỉ tính đến năm 2004.
Một bước tiến lớn của Luật Đất đai 2024 là mở rộng thời hạn xét cấp sổ đỏ cho đất không giấy tờ lên tới 1/7/2014 – thêm 10 năm so với quy định cũ. Điều này mang lại hy vọng cho hàng ngàn hộ dân vốn đã yên ổn sinh sống nhưng vì thiếu giấy tờ nên chưa thể hợp thức hóa quyền sở hữu.
Tuy nhiên, không phải ai cũng được cấp sổ đỏ. Bên cạnh điều kiện về mốc thời gian sử dụng đất, người sử dụng đất phải:
- Có hộ khẩu thường trú tại địa phương nơi có đất;
- Trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối trong các khu vực có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn;
- Có xác nhận sử dụng đất ổn định, không tranh chấp từ UBND cấp xã.
Và tất nhiên, để hoàn tất thủ tục cấp sổ đỏ, người dân cần chuẩn bị tài chính để đóng tiền sử dụng đất, cùng các loại lệ phí như lệ phí trước bạ, phí thẩm định hồ sơ, lệ phí cấp sổ…
Tóm lại, Luật Đất đai 2024 không chỉ là sự thay đổi trong câu chữ, mà là sự “hồi đáp” của pháp luật với thực tiễn cuộc sống – ghi nhận những mảnh đất không giấy tờ nhưng đã gắn bó bao đời với người dân. Nếu bạn đang trong trường hợp này, đừng chần chừ mà hãy sớm đến UBND xã để kiểm tra điều kiện và bắt đầu hành trình hợp pháp hóa quyền sử dụng đất cho chính mình và thế hệ sau.
Nguồn: vov.vn
