Trong những năm gần đây, đặc biệt là năm 2024, thị trường đấu giá đất tại Hà Nội và một số địa phương khác liên tục xuất hiện những diễn biến bất thường. Từ các phiên đấu giá xuyên đêm, những mức giá “trên trời” đến tình trạng bỏ cọc hàng loạt, hệ lụy của các cuộc đấu giá đất không chỉ ảnh hưởng đến sự ổn định của thị trường bất động sản mà còn đặt ra nhiều câu hỏi về tính minh bạch trong tổ chức và định giá đất đấu giá.
Từ Những Phiên Đấu Giá Gây Sốc…
Điển hình là phiên đấu giá 68 thửa đất tại khu Ngõ Ba, thôn Thanh Thần, xã Thanh Cao, huyện Thanh Oai (Hà Nội) vào tháng 8/2024. Với hơn 1.500 người tham dự và hơn 4.200 hồ sơ, giá trúng đấu giá dao động từ 51 triệu đến hơn 100 triệu đồng/m², cao gấp 6 – 8 lần so với giá khởi điểm. Tuy nhiên, sau khi phiên đấu giá kết thúc, có đến 55 trường hợp bỏ cọc, chiếm đến 80% số người trúng đấu giá.
Không chỉ dừng lại ở đó, tại phiên đấu giá đất ở Sóc Sơn cuối tháng 11/2024, một sự kiện gây chấn động đã xảy ra. Trong vòng đấu thứ 5, một khách hàng đã bất ngờ trả giá 30 tỷ đồng/m² cho ba lô đất, cao gấp 12.000 lần giá khởi điểm. Tuy nhiên, đến vòng đấu thứ 6 – vòng quyết định trúng đấu giá, người này lại không đưa ra mức giá mới, khiến 36/58 lô đất không có chủ. Vụ việc này ngay lập tức thu hút sự chú ý của cơ quan chức năng, dẫn đến việc khởi tố 5 đối tượng liên quan với tội danh vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản.
Tình trạng bỏ cọc hàng loạt cũng xảy ra tại phiên đấu giá 22 lô đất thôn Văn Quán, xã Đỗ Động, huyện Thanh Oai. Khi mức giá bị đẩy lên 70,3 – 80,3 triệu đồng/m², toàn bộ khách hàng tham gia đấu giá đồng loạt bỏ cuộc, khiến các lô đất không thể đấu giá thành công.
Những Vấn Đề Cốt Lõi Cần Được Giải Quyết
Những hiện tượng “thổi giá”, bỏ cọc diễn ra liên tục cho thấy nhiều lỗ hổng trong tổ chức đấu giá đất. Liệu những cuộc đấu giá này có thực sự nhắm đến những người có nhu cầu thực sự, hay chỉ là sân chơi của những nhóm đầu cơ, “cò đất” nhằm tạo sóng, đẩy giá, kiếm lợi nhuận chênh lệch?
Anh Nguyễn Văn Dũng, một người dân tại Vân Canh (huyện Hoài Đức, Hà Nội), chia sẻ:
“Tôi tham gia một phiên đấu giá với mong muốn mua đất thật, nhưng sau 3 – 4 vòng, giá đã bị đẩy lên gấp đôi so với giá thị trường lân cận. Rõ ràng, đây không phải là giá trị thực của khu đất.”
Thực tế, giá đất bị đẩy lên quá cao không chỉ khiến những người có nhu cầu ở thực khó tiếp cận mà còn tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản nói chung. Khi giá trị ảo được tạo ra bởi các chiêu trò thao túng, thị trường sẽ rơi vào tình trạng bất ổn, dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng.
Giải Pháp: Siết Chặt Quy Định, Chấn Chỉnh Thị Trường
Trước thực trạng này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ban hành Công điện 134, yêu cầu các bộ, ngành và địa phương chấn chỉnh công tác đấu giá quyền sử dụng đất. Việc phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng đấu giá để trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường là điều cấp thiết.
Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI, cho rằng quy định mức đặt cọc từ 10 – 20% là hợp lý để ngăn chặn tình trạng bỏ cọc. Tuy nhiên, trên thực tế, do giá khởi điểm thường thấp hơn nhiều so với giá thị trường nên mức cọc thực tế chỉ chiếm khoảng 3 – 5% giá trị lô đất sau đấu giá, thậm chí có trường hợp chỉ bằng 1%. Điều này khiến việc bỏ cọc trở nên dễ dàng, dẫn đến tình trạng nhiễu loạn thị trường.
Giáo sư Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, cũng cảnh báo rằng việc đẩy giá đất trong các cuộc đấu giá sẽ khiến thị trường bất động sản ngày càng bất ổn.
“Trước đây, 50 triệu đồng/m² là giá của căn hộ cao cấp, nhưng nay mức giá này đã trở thành giá trung bình. Trong khi đó, giá chung cư cao cấp đã tăng lên 100 triệu đồng/m². Sự tăng giá bất hợp lý này không chỉ làm khó người mua thực mà còn biến bất động sản thành một sân chơi của người có tiền, thay vì phục vụ nhu cầu ở thực của người dân,” GS. Đặng Hùng Võ nhận định.
Kết Luận
Những kẽ hở trong tổ chức đấu giá đất đang là vấn đề nóng cần được xử lý triệt để. Từ việc nâng cao tiêu chí định giá đất khởi điểm, tăng mức tiền đặt cọc, kiểm soát chặt chẽ quy trình đấu giá, đến việc xử lý nghiêm các hành vi thao túng, tất cả đều cần được thực hiện đồng bộ để đảm bảo tính minh bạch và ổn định cho thị trường bất động sản. Nếu không có những biện pháp mạnh tay, thị trường đấu giá đất sẽ tiếp tục là nơi tạo ra những cơn “sốt ảo”, gây tác động tiêu cực đến cả nền kinh tế.
Nguồn: vov.vn
