Thời gian qua, số lượng dự án thực hiện giao dịch mua bán và sáp nhập (M&A) trong lĩnh vực bất động sản còn khá ít, nhất là đối với phân khúc nhà ở. Thời gian tới, các nhà đầu tư kỳ vọng việc Chính phủ đẩy mạnh tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho các dự án sẽ giúp thị trường M&A đối với bất động sản sẽ sôi động trở lại.
Thực trạng ảm đạm: Khối ngoại “vắng bóng”
Theo báo cáo của KPMG Việt Nam, mặc dù lĩnh vực bất động sản chiếm tới 53% tổng giá trị các thương vụ M&A trong 9 tháng đầu năm 2024, nhưng số lượng giao dịch lớn ở phân khúc nhà ở lại rất hạn chế. Đáng chú ý, tại TP.HCM – một thị trường bất động sản trọng điểm – không có dự án nhà ở nào thực hiện M&A trong suốt ba quý đầu năm.
Phải đến tháng 10/2024, Tập đoàn Bitexco mới công bố thương vụ chuyển nhượng 100% vốn góp tại Saigon Glory (chủ đầu tư dự án The Spirit of Saigon) cho Công ty TNHH Bất động sản Phương Đông Hà Nội, đánh dấu một điểm sáng hiếm hoi trong thị trường M&A bất động sản nhà ở.
Bà Lê Bình, Tổng Giám đốc Công ty tư vấn thương vụ ASART, nhận định rằng những khó khăn về giá cả và pháp lý là các rào cản chính dẫn đến sự đình trệ của thị trường. Giá bất động sản được xem là quá cao so với khả năng chi trả của người dân, trong khi nhiều thủ tục pháp lý liên quan đến chuyển nhượng và thực hiện giao dịch vẫn còn phức tạp, kéo dài thời gian xử lý.
Điểm đáng chú ý là thị trường M&A bất động sản tại Việt Nam vẫn thiếu sự tham gia mạnh mẽ từ các nhà đầu tư nước ngoài. Theo bà Bình, các doanh nghiệp quốc tế thường yêu cầu các dự án phải hoàn thiện quy hoạch chi tiết và thủ tục đóng tiền sử dụng đất – điều mà nhiều dự án tại Việt Nam chưa đáp ứng được.
Những thương vụ lớn vẫn hiện diện
Dù tình hình chung còn ảm đạm, vẫn có những thương vụ M&A bất động sản nhà ở lớn được công bố trong năm nay, phần nào khẳng định sức hấp dẫn của thị trường Việt Nam.
Trong số đó, có thể kể đến:
– Tập đoàn Nishi Nippon Railroad (Nhật Bản) mua lại 25% cổ phần Dự án Paragon Đại Phước tại Đồng Nai từ Nam Long với giá 26 triệu USD.
– Becamex IDC chuyển nhượng dự án nhà ở trị giá 553 triệu USD tại Bình Dương cho Sycamore Limited, công ty con của CapitaLand Group (Singapore).
– Kim Oanh Group hợp tác với 4 tập đoàn hàng đầu Nhật Bản gồm Sumitomo Forestry, Kumagai Gumi, NTT Urban Development và AEON để phát triển dự án The One World (Hòa Lân) tại Bình Dương, với tổng vốn đầu tư hơn 1 tỷ USD.
Bà Đặng Thị Kim Oanh, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Kim Oanh Group, chia sẻ rằng để hợp tác thành công với các tập đoàn quốc tế, doanh nghiệp Việt Nam cần chuẩn bị kỹ lưỡng, từ việc đảm bảo pháp lý rõ ràng đến việc sở hữu quỹ đất ở vị trí đắc địa.
Kỳ vọng từ tháo gỡ pháp lý
Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Đức Tâm, hiện có tới 66 dự án bất động sản với tổng vốn đầu tư 129.000 tỷ đồng đang vướng mắc về pháp lý. Nếu những khó khăn này được tháo gỡ, thị trường sẽ được bơm một lượng vốn lớn, tạo động lực mạnh mẽ cho các hoạt động M&A.
Chính phủ và các cơ quan chức năng đang nỗ lực hoàn thiện thể chế, cơ chế và chính sách thông qua việc sửa đổi các luật liên quan như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, và Luật Kinh doanh bất động sản. Dự kiến, các thay đổi này sẽ được Quốc hội thông qua vào năm 2025, tạo bước đột phá mới cho thị trường bất động sản nói chung và M&A nói riêng.
Ông Nguyễn Công Ái, Tổng Giám đốc KPMG Việt Nam, tin rằng sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ sẽ giúp khơi thông dòng vốn đầu tư, đặc biệt từ các nhà đầu tư nước ngoài. “Với những cải cách pháp lý và môi trường đầu tư thuận lợi hơn, năm 2025 sẽ chứng kiến sự bùng nổ của các giao dịch M&A trong lĩnh vực bất động sản,” ông Ái nhận định.
Bà Trần Thị Khánh Linh từ Savills cũng chia sẻ rằng, mặc dù nhu cầu từ các nhà đầu tư quốc tế vẫn rất lớn, nhưng họ cần sự minh bạch và hoàn chỉnh về pháp lý. Sự chậm trễ trong phê duyệt quy hoạch và giấy tờ sử dụng đất khiến họ tạm chuyển hướng sang các dự án khu công nghiệp hoặc văn phòng.
Tín hiệu tích cực cho năm 2025
Dù hai năm qua thị trường bất động sản Việt Nam đối mặt với nhiều khó khăn, nhưng các chuyên gia và doanh nghiệp vẫn tỏ ra lạc quan về tương lai. Bên cạnh các cải cách pháp lý, sự nỗ lực của doanh nghiệp trong nước, cộng với sự quan tâm ngày càng lớn từ khối ngoại, hứa hẹn sẽ đưa thị trường M&A bất động sản sôi động trở lại.
Ông Leong Seng, Giám đốc Bộ phận Phát triển Bất động sản Nhà ở của Keppel Việt Nam, bày tỏ sự tin tưởng rằng khi môi trường đầu tư trở nên minh bạch và thuận lợi hơn, Việt Nam sẽ thu hút thêm nhiều dự án lớn từ cả trong và ngoài nước.
Khi những rào cản được gỡ bỏ, thị trường M&A bất động sản không chỉ thúc đẩy sự phát triển kinh tế mà còn mở ra cơ hội lớn cho sự thay đổi toàn diện trong ngành bất động sản tại Việt Nam.
Nguồn: vov.vn
