Dù đã được triển khai gần 2 năm, nhưng gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, nay tăng lên 145.000 tỷ đồng, dành cho phát triển nhà ở xã hội vẫn giải ngân rất chậm, mới chỉ đạt khoảng 4.000 tỷ đồng. Điều này đặt ra câu hỏi lớn: Vì sao gói tín dụng nhà ở xã hội chưa phát huy hiệu quả? Làm thế nào để tháo gỡ vướng mắc giúp người dân và doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn ưu đãi này?
Mâu thuẫn cung – cầu: Ngân hàng không thiếu tiền, người dân vẫn khó vay
Mặc dù ngân hàng khẳng định không thiếu vốn, nhưng thực tế cung và cầu vẫn chưa gặp nhau. Người dân khó tiếp cận nguồn cung nhà ở xã hội, trong khi doanh nghiệp lại gặp hàng loạt rào cản về thủ tục pháp lý, điều kiện vay vốn.
Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, mức lãi suất vay nhà ở xã hội chỉ thấp hơn lãi vay thương mại khoảng 1,5–2%, nhưng vẫn là lãi suất thả nổi, gây áp lực lớn cho người vay. Trong khi đó, thủ tục giải ngân phức tạp, yêu cầu dự án phải “sạch” từ pháp lý đến giấy phép xây dựng, khiến doanh nghiệp chùn bước.
Gói tín dụng ưu đãi nhưng chưa đủ sức hút
Gói tín dụng 145.000 tỷ đồng là gói vay thương mại có ưu đãi, chứ không phải là gói tín dụng chính sách hỗ trợ xã hội. Với lãi suất hiện tại khoảng gần 8%, kéo dài trong 3 năm đầu, sau đó thả nổi theo thị trường, cả doanh nghiệp và người dân đều không mặn mà.
Tiến sĩ Cấn Văn Lực nhận định: “Nếu chỉ kỳ vọng vào gói vay này, sẽ rất khó đạt được mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030“.
Những rào cản cần tháo gỡ
Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hoàng Quân – ông Trương Anh Tuấn – cho biết: Việc ngân hàng giải ngân chỉ thực hiện khi dự án đã hoàn thiện pháp lý, khiến tiến độ chậm và doanh nghiệp không chắc chắn về nguồn vốn tiếp theo. Điều này ảnh hưởng đến niềm tin đầu tư dài hạn vào nhà ở xã hội.
Theo chuyên gia Nguyễn Hoàng Nam, cần xử lý hai điểm nghẽn chính:
Nguồn vốn cho cả người dân và doanh nghiệp cần ổn định, có hỗ trợ lãi suất dài hạn.
Thời gian thực hiện dự án cần rút ngắn, như chỉ đạo mới đây của Thủ tướng là tối đa 2–3 tháng.
Giải pháp tháo gỡ: Đề xuất thêm gói vay 100.000 tỷ đồng từ trái phiếu Chính phủ
Bộ Xây dựng đang trình Chính phủ Dự thảo Nghị quyết về gói vay ưu đãi 100.000 tỷ đồng, được lấy từ nguồn trái phiếu Chính phủ, áp dụng trong vòng 5 năm. Đây là một phần trong tổng ngân sách ước tính 500.000 tỷ đồng để hoàn thành mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội từ nay đến 2030.
Ngoài ra, việc triển khai Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Kinh doanh BĐS, và Luật các tổ chức tín dụng là rất cấp thiết để hoàn thiện khung pháp lý, giúp dòng vốn ưu đãi được giải ngân thuận lợi, tạo điều kiện để người dân có cơ hội sở hữu nhà ở xã hội dễ dàng hơn.
Nguồn: vov.vn
